James Webb Uzay Teleskobu, ilk kez, güneş sistemi dışındaki bir gezegenin atmosferinde karbondioksit tespit etti. 2011 yılında keşfedilen dış gezegen WASP-39 B atmosferinde Karbondioksit tespit edildi.
Dünya’dan yaklaşık 700 ışıkyılı uzaklıkta bulunan WASP-39 B, Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde dönen sıcak gaz devi bir gezegendir. NASA‘ya göre, bu keşif gezegenin oluşumu ve bileşimi hakkında önemli bilgiler veriyor. Ayrıca, en güçlü uzay teleskobu James Webb‘in, daha küçük kayalık gezegenlerin ince atmosferlerindeki karbondioksiti izleyebileceğini ve ölçebileceğini de öne sürüyor.
James Webb’in Eşsiz Kızılötesi Spektrografı
2011 yılında keşfedilmiş olan WASP-39 b’nin atmosferinde NASA’nın Hubble ve Spitzer uzay teleskopları tarafından yapılan gözlemlerde su buharı, sodyum ve potasyum tespit edilebilmişti. James Webb’in eşsiz kızılötesi hassasiyeti sayesinde ise artık bu gezegende karbondioksitin varlığı da doğrulandı.
Bilim ekibi, Webb uzay teleskobunun Yakın Kızılötesi Spektrograf (NIRSpec) cihazını kullandığını açıkladı. Ekzoplanet atmosferinin spektrumunda 4,1 ile 4,6 mikron arasında küçük bir tepe gözlemlediler ve bu karbondioksitin varlığını gösteren ilk açık ve ayrıntılı kanıttı.
Hiçbir Gözlemevi Ölçememişti
Daha önce, başka hiçbir gözlemevi, bir dış gezegende, iletim spektrumunda 3 ila 5,5 mikron aralığındaki birçok bireysel rengin parlaklığındaki ince farkları ölçmemişti. Spektrumdaki bu aralığın metan, su ve karbondioksit gibi gazların varlığını ölçmek için çok önemli olduğuna inanılıyor. Bu gazların farklı türlerde birçok dış gezegende var olduğu düşünülüyor.
Gezegenlerin atmosferik bileşimi hakkında bilgi toplamak, kökenleri ve evrimi hakkında ipuçları içerdiği için önemli kabul edilir. Araştırmacılara göre, WASP-39 B‘deki karbondioksit özelliğinin ölçülmesi, gezegenin oluşumunda katı ve gaz halindeki malzeme miktarının belirlenmesine yardımcı olacaktır.
James Webb Uzay Teleskobu
Uzaya gönderilmiş en güçlü teleskoptur. Eskiyen Hubble Uzay Teleskobu‘nun kısmen ardılı olacak şekilde planlanmış, NASA öncülüğünde ve ESA ile CSA‘nın desteğiyle geliştirilmiştir. Aralık 2021’de fırlatılmış ve Ocak 2022’de yörüngesine girmiştir.
Adını 2002’de NASA‘nın Apollo programından sorumlu müdürü olan James E. Webb‘ten alan JWST, 6,5 metre genişliğinde altın kaplama bir aynayla donatılan kızılaltı bir teleskoptur. Bu ayna, 13.5 milyar ışık yılı uzağı, yani evrenin ilk yıldızlarının oluştuğu zamanı görmesini olanaklı kılmaktatır.
JWST, NASA‘nın başkanlığında 15 farklı devletin, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı‘nın ortak yürüttüğü bir projedir. Kızılötesi ışığı gözlemlemek için ayarlanmış olan 6,5 metrelik bu teleskop, Dünya’dan neredeyse 1,5 milyon kilometre uzaklıkta yörüngeye yerleştirilmiştir. Bu uzaklık, Dünya ile Ay arasındaki uzaklığın dört katı kadardır.
Yorum Yaz